170 tys. zł odprawy i płatny urlop stały się faktem. Prezydent Nawrocki właśnie podpisał

Prezydent Karol Nawrocki wykonał ważny krok, który ma kluczowe znaczenie dla stabilności gospodarczej i energetycznej kraju. Choć decyzja dotyczy konkretnego, lecz niezwykle istotnego, fragmentu gospodarki. Podpis pod nowelizacją ustawy to także wielkie zmiany dla jednej z najpopularniejszych grup zawodowych w kraju.

Od dłuższego czasu pojawiały się liczne spekulacje dotyczące tego, w jaki sposób zakończy się proces legislacyjny zapowiadający głębokie i przełomowe zmiany w jednej z kluczowych dla państwa branż. Nowelizacja ustawy regulującej funkcjonowanie górnictwa węgla kamiennego była efektem wielomiesięcznych negocjacji, konsultacji oraz uzgodnień prowadzonych zarówno z przedstawicielami rządu, jak i strony społecznej. Prace nad nowymi przepisami nie należały do łatwych, ponieważ dotyczyły sektora o ogromnym znaczeniu gospodarczym i społecznym.

Polskie górnictwo ponownie zmaga się z poważnymi stratami. Z raportu Agencji Rozwoju Przemysłu wynika, że w pierwszym kwartale 2025 roku straty netto sektora wyniosły aż 1,65 mld zł, co oznacza wzrost o 318 proc. w porównaniu z tym samym okresem roku poprzedniego. Raport dotyczący rynku węgla w Polsce wskazuje, że przyczyny tak wysokich strat są związane przede wszystkim ze spadkiem przychodów – do 7,3 mld zł, czyli o 32 proc. mniej niż rok wcześniej, podczas gdy koszty operacyjne zmniejszyły się jedynie o 15 proc., do poziomu 9,6 mld zł. 

W marcu 2025 roku udział węgla w krajowej produkcji energii spadł do zaledwie 53,7 proc., osiągając najniższy poziom od 2019 roku, co pokazuje, że branża wciąż boryka się z wyzwaniami związanymi z transformacją energetyczną. W związku z tym wprowadzenie zmian było niezbędne nie tylko ze względu na dynamiczne zmiany na rynku, rosnące koszty wydobycia i niepewną przyszłość sektora, ale przede wszystkim z potrzeby zagwarantowania stabilnego funkcjonowania całego górnictwa.

Celem nowelizacji było zagwarantowanie ciągłości wydobycia oraz bezpieczeństwa energetycznego kraju, w którym górnictwo węgla kamiennego wciąż odgrywa rolę jednego z filarów systemu energetycznego. Nowe regulacje mają uporządkować zasady działania branży, zwiększyć jej przewidywalność oraz stworzyć ramy prawne umożliwiające stopniowe dostosowanie się do przyszłych wyzwań. W tle toczyła się „gra” o przyszłość górników, których ta ustawa dotyczy bezpośrednio. 

Nawrocki podpisał ustawę o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego
Sektor, choć często krytykowany i poddawany presji transformacji, wciąż zatrudnia znaczącą część społeczeństwa i jest kluczowy dla Śląska. Nowe przepisy miały na celu nie tylko „załatanie dziur”, ale przede wszystkim wyznaczenie jasnych ram i stabilizacji dla pracowników i całego regionu i przewidywały m.in. dodatkowe świadczenia dla pracowników odchodzących z Polskiej Grupy Górniczej, Południowego Koncernu Węglowego i Węglokoksu Kraj. Odprawy obejmą także zatrudnionych w Jastrzębskiej Spółce Węglowej oraz w przyszłości w Bogdance.

Podpis Prezydenta Karola Nawrockiego – o czym poinformował prezydencki minister Karol Rabenda na platformie X – oznacza, że ustawa wchodzi w życie, otwierając tym samym nowy rozdział dla polskiego górnictwa węgla kamiennego.

Nowe przepisy mają zacząć obowiązywać już od 1 stycznia 2026 roku. To kluczowa data, bowiem właśnie wtedy wystartują procedury związane m.in. z rozpoczęciem likwidacji kopalni Bobrek spółki Węglokoks Kraj, a także zaplanowane przez Polską Grupę Górniczą łączenie ruchów Bielszowice i Halemba kopalni Ruda.

Ustawa górnicza z podpisem prezydenta. Będą odprawy i urlopy dla górników
Dla samej branży, która od lat mierzy się z wyzwaniami, takimi jak malejące zasoby, konieczność modernizacji oraz presja klimatyczna, ustawa ma zadziałać jak „parasol ochronny”. Zapewnia ona nie tylko regulacyjne wsparcie, ale też wskazuje na strategiczne traktowanie sektora przez państwo. 

Wiąże się również z ważnymi zmianami dla górników. Obejmuje bowiem warunki uprawnień do urlopów górniczych i urlopów dla części innych pracowników (z 80 proc. wynagrodzenia obliczanego jak za urlop wypoczynkowy, bez obowiązku wykonywania pracy) oraz do jednorazowych odpraw w kwocie 170 tys. zł netto, co ważne bez konieczności płacenia podatku.

To jasny sygnał, że pomimo unijnych zobowiązań, polskie władze nie zamierzają rezygnować z węgla, dopóki nie zostanie zabezpieczona transformacja energetyczna kraju. Jest to zatem ważna informacja nie tylko dla Śląska, ale i dla całego bezpieczeństwa energetycznego Polski.