Nowe przepisy L4 wprowadzają rewolucyjne zmiany. Inspektorzy ZUS zyskają nowe uprawnienia, a pracownicy muszą być gotowi na kontrole.

Wielkie zmiany dla pracujących. Sejm w piątek, 21 listopada uchwalił kompleksową reformę systemu zwolnień lekarskich. Z jednej strony zakłada ona ułatwienia i możliwość pracy nawet w czasie stwierdzenia przez lekarza choroby. Z drugiej — zaostrza zasady kontroli. Inspektorzy będą mogli sprawdzać nie tylko pracowników na chorobowym, ale też rodziców, którzy biorą zasiłek na opiekę nad chorym dzieckiem.

Nad zmianami w przepisach głosowało 442 posłów, za — było 257 osób, przeciwko — 5, wstrzymało się 180 parlamentarzystów. Zmiany są konieczne. Zakład Ubezpieczeń Społecznych właśnie ujawnił nowe dane. Od stycznia do września skontrolowano 341,5 tys. osób na zwolnieniach lekarskich. Cofnął prawie 22 tys. zasiłków na łączną kwotę 34 mln zł. To oznacza, że inspektorzy rzadziej kontrolowali chorych, także rzadziej kwestionowali zasadność zwolnienia wystawionego przez lekarza. Pracujący muszą jednak przygotować się do zmian.

Uchwalone przepisy zmieniaja zasady orzekania o niezdolności do pracy. Wyraźnie określono w nim, kiedy będzie można stracić pieniądze na L4. Zasiłek chorobowy zostanie cofnięty, jeśli ZUS przyłapie ubezpieczonego na pracy zarobkowej w trakcie zwolnienia, lub okaże się, że podejmował działania, które mogą przedłużyć czas dochodzenia do zdrowia (np. wyjechał na wakacje).

Przepisy wprowadzają jeszcze inne zasadnicze zmiany, które będą miały wpływ na pracujących.

Rząd pozwoli szefowi dzwonić do chorego pracownika. Nowe zasady w L4

Będzie można dorabiać na L4
Nie każda aktywność w czasie chorobowego będzie uznawana za pracę zarobkową. Wyjątek obejmie czynności incydentalne, wymuszone ważnymi okolicznościami — np. gdy brak reakcji pracownika mógłby narazić firmę na straty.

Jednocześnie projekt ustawy dopuszcza możliwość, że pracownik przebywający na zwolnieniu w jednej firmie, będzie mógł pracować u innego pracodawcy — o ile stan zdrowia na to pozwoli i lekarz zaznaczy to w zwolnieniu. W tym samym czasie będzie pobierać pełne wynagrodzenie oraz zasiłek chorobowy.

Nowe zasady kontroli L4. ZUS zyska potężne uprawnienia wobec pracowników

Kontrole także po zakończeniu zwolnienia lekarskiego

Projekt ustawy wprowadza szczegółowe regulacje dotyczące uprawnień inspektorów ZUS. Kontrolerzy będą mogli legitymować pracowników w celu potwierdzenia tożsamości oraz żądać informacji nie tylko od ubezpieczonych, ale także od ich pracodawców czy lekarzy prowadzących leczenie. Po raz pierwszy przepisy jednoznacznie umożliwią ZUS kontrolowanie osób pobierających świadczenia także po ustaniu zatrudnienia, co dotychczas budziło wątpliwości prawne.

Rodzice pod kontrolą ZUS

Nowelizacja porządkuje także zasady dotyczące kontroli orzecznictwa lekarskiego. Inspektorzy ZUS będą mieli prawo sprawdzać zarówno zwolnienia wystawione z powodu choroby pracownika, jak i te związane z opieką nad chorymi członkami rodziny. Dotychczas lekarze nierzadko odmawiali udostępnienia dokumentacji medycznej, argumentując, że ZUS nie ma podstaw do kontroli zwolnień opiekuńczych.

Kontrole obejmą zwolnienia chorobowe, świadczenia rehabilitacyjne oraz zwolnienia opiekuńcze. Inspektorzy ZUS będą sprawdzać, czy ubezpieczony nie wykonuje w czasie zwolnienia pracy zarobkowej. W przypadku zwolnień opiekuńczych kontrola będzie dotyczyć również tego, czy opiekę nad chorym członkiem rodziny mógłby zapewnić inny domownik. Wyjątek przewidziano dla chorych dzieci poniżej drugiego roku życia — w takich przypadkach ubezpieczony zawsze zachowuje prawo do świadczenia.

Pracownik będzie mieć tylko 7 dni na dowód

Kolejna zmiana zawarta w przepisach zakłada, że po każdej kontroli — nawet jeśli nie wykryto nieprawidłowości — będzie musiał zostać sporządzony protokół. To na podstawie tego dokumentu ZUS zdecyduje o odebraniu zasiłku. Pracownik będzie miał siedem dni na zgłoszenie zastrzeżeń i przedstawienie dowodów od wystawienia protokołu. Zmiany mają wejść w życie w 2026 r.