Zarobki nauczycieli i pracowników szkół. Różnice szokują

Ile zarabiają nauczyciele? To pytanie budzi olbrzymie emocje nie tylko wśród pedagogów. Wynagrodzenia nauczycieli w Polsce zależą od wielu czynników: stopnia awansu zawodowego, stażu pracy, kwalifikacji oraz dodatków, które mogą znacząco podnieść pensję. W tym roku nauczyciele zyskali 5-procentową podwyżkę, ale związkowcy przekonują, że to za mało.

Wysokość wynagrodzenia nauczycieli reguluje ustawa Karta nauczyciela i rozporządzenie ministra edukacji w sprawie minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli. W Karcie określona jest wysokość średniego wynagrodzenia nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego nauczycieli — wyrażona procentowo w odniesieniu do kwoty bazowej określanej corocznie w ustawie budżetowej. Średnie wynagrodzenie nauczyciela początkującego to 120 proc. kwoty bazowej, nauczyciela mianowanego — 144 proc., a nauczyciela dyplomowanego — 184 proc.

W Dniu Edukacji Narodowej szefowa MEN Barbara Nowacka podkreśliła, że nauczyciele “muszą zarabiać coraz więcej, muszą zarabiać lepiej”.

Nauczyciele muszą zarabiać coraz więcej. Wynagrodzenia w oświacie będą systematycznie rosły, a naszym celem jest powiązanie ich ze wskaźnikami gospodarczymi. Tylko w ten sposób odbudujemy prestiż zawodu nauczyciela

powiedziała szefowa MEN, dodając, że wynagrodzenia nauczycieli będą powiązane ze wskaźnikami w gospodarce.

Powiązanie wysokości wynagrodzeń nauczycieli z wysokością przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce zakłada obywatelski projekt nowelizacji Karty nauczyciela złożony w Sejmie w 2021 r. przez Związek Nauczycielstwa Polskiego. Jednak w ocenie resortu finansów przy kosztach tej propozycji, które MF szacuje na około 35 mld zł, nie ma możliwości, żeby ten projekt został wdrożony.

Przypomnijmy, że w tym roku kwota bazowa została podniesiona o 5 proc. do poziomu 5434,82 zł (przed podwyżką wynosiła 5176,02 zł). Oznacza to, że średnie wynagrodzenie nauczyciela początkującego wzrosło do 6672,31 zł brutto, nauczyciela mianowanego do 7826,14 zł brutto, a nauczyciela dyplomowanego do 10 000,07 zł brutto. To kwota, którą samorządy są zobowiązane zagwarantować w przeliczeniu na etat w ujęciu rocznym. Nie oznacza to, że każdy nauczyciel taką sumę otrzymuje co miesiąc.

Dzień Nauczyciela 2024 już blisko. Najpiękniejsze życzenia i wierszyki dla nauczycieli

Ile realnie zarabia nauczyciel? To nie takie proste
Na średnie wynagrodzenie nauczycieli oprócz wynagrodzenia zasadniczego składają się też dodatki do niego. Są one określone w Karcie nauczyciela. Jest ich kilkanaście, m.in. za wysługę lat, funkcyjny (wynikający z pełnienia funkcji kierowniczej, dla mentora, dla wychowawcy klasy, nauczyciela doradcy metodycznego, nauczyciela konsultanta), motywacyjny, za warunki pracy, nagroda jubileuszowa, nagroda ze specjalnego funduszu nagród, dodatkowe wynagrodzenie za pracę w porze nocnej, dodatkowe wynagrodzenie roczne (tzw. trzynastka), odprawa emerytalno-rentowa i odprawa z tytułu rozwiązania stosunku pracy, wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i doraźne zastępstwa.

Wysokość części dodatków przepisy uzależniają od wysokości wynagrodzenia zasadniczego (np. dodatek stażowy i wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe) — wzrost wynagrodzenia zasadniczego powoduje automatyczny wzrost składników od niego zależnych. O wysokości innych dodatków decydują samorządy w regulaminach wynagradzania

Nauczycielskie związki zawodowe od lat podkreślają, że dla rzeczywistej wysokości wynagrodzenia poszczególnych nauczycieli kluczowa jest wysokość wynagrodzenia zasadniczego, bo jak podkreślają, nie ma nauczyciela, który by co miesiąc otrzymywał nagrodę jubileuszową, dodatek za pracę w nocy, świadczenie na start i odprawę emerytalną, a średnie wynagrodzenie jest konstruktem prawno-księgowym. Nazywają obecny system wynagradzania nauczycieli arbitralnym, w pełni zależnym od decyzji polityków. ZNP domaga się 10-procentowej podwyżki.

Wynagrodzenie zasadnicze (postawa) nauczyciela początkującego z tytułem zawodowym magistra i z przygotowaniem pedagogicznym wynosi 5153 zł brutto, nauczyciela mianowanego — 5310 zł brutto, nauczyciela dyplomowanego — 6211 zł brutto. Nauczyciele z tytułem zawodowym magistra i z przygotowaniem pedagogicznym stanowią najliczniejszą grupę — to ponad 95 proc. wszystkich nauczycieli.

Samorządy mogą przyznać nauczycielom wyższe wynagrodzenie zasadnicze, niż wynika to z rozporządzenia ministra edukacji o minimalnych stawkach. W praktyce płaca zasadnicza nauczyciela początkującego po studiach pedagogicznych jest niewiele wyższe od personelu pomocniczego w szkołach czy przedszkolach.

Brak wody, brak obiadów, brak jakości. NIK punktuje polskie szkoły

Pensje pozostałych pracowników szkół
Wysokość wynagrodzenia tzw. niepedagogicznych pracowników szkół i przedszkoli reguluje rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych. Zawiera ono tabelę z 20 kategoriami zaszeregowania pracowników. Zgodnie z nim od 1 marca 2025 r. kwota minimalnego wynagrodzenia zasadniczego w I kategorii zaszeregowania wynosi 4666 zł brutto (czyli równa jest minimalnemu wynagrodzeniu za pracę, jakie obowiązuje od 1 stycznia 2025 r.). Tyle wynosi wynagrodzenie zasadnicze m.in. pomocy kuchennej, czy pomocy palacza

Wysokość minimalnego wynagrodzenia zasadniczego w II kategorii to 4680 zł brutto, do tej kategorii przyporządkowani są: opiekun dzieci i młodzieży w czasie przewozu do i ze szkoły, przy przejściu przez jezdnię w drodze do i ze szkoły, sprzątaczka, palacz, woźny. Kategoria III z wynagrodzeniem zasadniczym 4700 zł brutto to starszy woźny. Kategoria IV z wynagrodzeniem zasadniczym 4720 zł brutto to pomoc nauczyciela. Kategoria V z wynagrodzeniem zasadniczym 4740 zł brutto to konserwator i kucharz. Kategoria VII z wynagrodzeniem 4780 zł brutto to sekretarka i młodszy księgowy.

Kategoria VIII z wynagrodzeniem 4800 zł brutto to starszy kucharz, szef kuchni i starszy konserwator. Kategoria IX z wynagrodzeniem 4820 zł brutto to inspektor do spraw bhp i starszy księgowy. Kategoria X z wynagrodzeniem 4840 zł brutto to informatyk. Kategoria XII z wynagrodzeniem 4940 zł to sekretarz szkoły. Kategoria XIII z wynagrodzeniem 5040 zł to kierownik gospodarczy. Kategoria XV z wynagrodzeniem 5250 zł brutto to główny księgowy. Kategoria XVII z wynagrodzeniem 5670 zł brutto to wicedyrektor szkoły niebędący nauczycielem, a kategoria XVIII z wynagrodzeniem 5880 zł brutto to dyrektor szkoły niebędący nauczycielem

Zgodnie z ustawą o pracownikach samorządowych przysługuje im dodatek za wieloletnią pracę, który przysługuje po pięciu latach pracy w wysokości wynoszącej 5 proc. miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Dodatek ten wzrasta o 1 proc. za każdy dalszy rok pracy aż do osiągnięcia 20 proc. miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego.

Białorusinka uczy w polskiej szkole. Wskazuje różnice i wytyka nam jeden błąd