Sytuacja ta dotykać ma aż ponad jednej trzeciej przedstawicieli tej grupy zawodowej. Jak to możliwe? Więcej w komentarzu

Nauczyciele coraz częściej wpadają w drugi próg podatkowy, a ich wypłaty z powodu obciążeń fiskalnych pod koniec roku maleją. Sytuacja ta dotykać ma aż ponad jednej trzeciej przedstawicieli tej grupy zawodowej. Jak to możliwe?

Dorota Łoboda z Koalicji Obywatelskiej w interpelacji z października br. pisze, że “w ostatnich miesiącach pojawiły się informacje od nauczycielek i nauczycieli o przekroczeniu przez nich drugiego progu podatkowego w 2024 roku”. Posłanka podkreśla, że wiąże się to ze “wzrostem odprowadzanego podatku PIT z 12 proc. do 32 proc., a tym samym z niższym wynagrodzeniem trafiającym na ich konta”.

Zbliża się koniec roku i rośnie zaniepokojenie nauczycieli związane z powtórzeniem sytuacji z ubiegłego roku” – podkreśla posłanka KO i pyta m.in. MEN skalę zjawiska w 2025 r.. Henryk Kiepura, sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej, odpowiedział w połowie listopada, nie wskazując jednak tegorocznych danych. Powołał się na te dotyczące 2024 r.

Podkreślił, że od minionego roku wdrażane są kolejne podwyżki wynagrodzenia nauczycieli. “Największy wzrost wynagrodzeń w 2024 r. w wysokości 30 proc. i 33 proc. pozwolił przywrócić odpowiedni dla tej grupy zawodowej poziom płac w relacji do wskaźników makroekonomicznych” – napisał Henryk Kiepura i dodał, że w 2025 r. wynagrodzenia wzrosły o kolejne 5 proc.

Oszacowali, ilu nauczycieli mogło “wskoczyć” w drugi próg w 2024 r.

“Biorąc pod uwagę rozwiązania uwzględnione w projekcie ustawy budżetowej na 2026 r., po ich wdrożeniu wynagrodzenie nauczycieli początkujących względem stanu z 2023 r. będzie wyższe o 44 proc., a wynagrodzenie nauczycieli mianowanych i dyplomowanych będzie wyższe o 41 proc.” – wyliczył przedstawiciel MEN.

Przypomnijmy, że jeśli dochody podatnika nie przekraczają 120 tys. zł za dany rok, to wówczas obowiązuje 12 proc. stawka podatku. Powyżej jest już drugi próg ze stawką 32 proc. (ale – co ważne – obowiązującej tylko od “nadwyżki”, nie od całego wynagrodzenia). Henryk Kiepura dodał, że według danych systemu informacji oświatowej dotyczących wynagrodzeń nauczycieli, próg 120 tysięcy złotych w roku 2024 przekroczyło:

3,1 proc. nauczycieli początkujących;
11,74 nauczycieli mianowanych;
55,69 proc. nauczycieli dyplomowanych.
Łącznie to 36,17 proc. ogółu nauczycieli. MEN dodaje, że są to dane szacunkowe, bo resort nie ma pełnej wiedzy na temat ulg, z których korzystają nauczyciele. “Biorąc pod uwagę, że ogólny udział podatników przekraczających II próg podatkowy w 2024 r. wyniósł ok. 7,9 proc., oznacza to duży awans materialny dla nauczycieli jako grupy zawodowej” – napisał w odpowiedzi na poselską interpelację sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej.

Nauczyciele ratują system edukacji”

– Progi podatkowe dotyczą wszystkich podatników. Mamy świadomość, zarówno my, jak i nauczyciele, że te progi są ustalone od dawna na tym samym poziomie, bardzo niskim. W międzyczasie była przecież duża inflacja, rosły wynagrodzenia, a progi pozostawały na tym samym poziomie – komentuje w rozmowie z Next.gazeta.pl Urszula Woźniak, wiceprezeska Związku Nauczycielstwa Polskiego (ZNP).

Mamy też świadomość, że dotyczy to 13 wynagrodzeń w roku – to jest 9 tysięcy złotych brutto miesięcznie – nie są to więc wysokie wynagrodzenia. Na samym etacie nauczyciele najczęściej nie przekroczyliby tego progu 120 tys. zł brutto rocznie. Jednak ratują system edukacji i pracują także na 1,5 etatu, 2 etaty, to dotyczy też dyrektorów, którzy mają dodatki funkcyjne i przekraczają ten próg
– dodaje wiceprezeska ZNP. Jej zdaniem wystarczy, że nawet jeśli jakiś nauczyciel
będzie zarabiał nawet minimalne wynagrodzenie, ale dojdą do tego premie plus dodatki stażowe, to może wylądować w drugim progu. – Za chwilę dojdzie do takiego absurdu. Nikt oczywiście nie podniesie progu tylko dla nauczycieli, ale należałoby to zrobić. Istnieje możliwość, że nauczyciele nie będą chcieli brać godzin ponadwymiarowych i kto będzie wtedy uczył? – pyta Urszula Woźniak.

Coraz więcej podatników w drugim progu
Małgorzata Samborska, Doradca Podatkowy, Partner w Grant Thornton, mówi w rozmowie z Next.gazeta.pl, że “ten próg powinien zostać zwaloryzowany”. O czym zresztą przekonuje od dawna. W drugim progu podatkowym ląduje w Polsce coraz więcej płatników, nie tylko nauczycieli. Ogółem, jak wcześniej napisaliśmy, w ubiegłym roku było to 7,9 proc. podatników – to ok. 2 mln osób. “W tym roku na spokojnie przebijemy 11-12 proc. podatników” – szacował kilka miesięcy temu ekonomista Rafał Mundry.

Małgorzata Samborska uważa, że podobnie jak próg podatkowy, waloryzowana powinna być “kwota wolna od podatku m.in. po to, żeby nie były to wartości, o których decyduje wyłącznie układ sił politycznych”.

Na potrzeby limitu składek ZUS (emerytalnych i rentowych) mamy taką coroczną waloryzację, limitem jest 30-krotność planowanego przeciętego wynagrodzenia. To pokazuje, że ustawodawca zna taki mechanizm i uważam, że to jest dobry kierunek dla waloryzacji progów podatkowych. Oczywiście, rozumiem też względy fiskalne i aktualny stan deficytu budżetowego i pewnie nie jest to decyzja, która w najbliższej przyszłości zapadnie, ale warto o niej rozmawiać
– dodaje ekspertka.

Zszokowani” podatnicy. Potrzebny kolejny próg?

– Ponadto, moim zdaniem, nie tyle próg jest problemem, co bardzo duża rozpiętość pomiędzy stawką podatkową w pierwszym i drugim progu – wskazuje także Małgorzata Samborska. Według niej “20 proc. przeskok jest bardzo mocno odczuwalny dla osób, które nie są na co dzień zaznajomione z funkcjonowaniem systemu podatkowego”. – Wręcz są zszokowane tym, jak wynagrodzenie z miesiąca na miesiąc potrafi mocno spaść po przekroczeniu progu i zwyczajnie nie są na to gotowe. Może to jest moment, żeby zacząć w ogóle dyskusję na temat kolejnego progu podatkowego i wprowadzenia pośredniej stawki podatkowej między 12 proc a 32 proc. – dodaje ekspertka.